دسته: علوم اجتماعی جهانی را كه در آن زندگی میكنیم جهان ارتباطات نام گرفته است با كمك ماهوارهها و اینترنت مرزها و دیوارهای مرئی و نامرئی فرو ریخته و دنیا به دهكده كوچكی تبدیل شده است در این دهكده كوچك، نظامهای پیشین نابود شده و یا در حال نابودی است ونظامهای جدید با سرعتی وصف ناپذیر در حال جایگزینی است دگرگونی در دانش، دگرگونی در نگرش، دگرگونی در رفتارها و دگرگونی
قیمت فایل فقط 6,900 تومان
روابط اجتماعی معلمان و دانشآموزان در عصر ارتباطات
جهانی را كه در آن زندگی میكنیم جهان ارتباطات نام گرفته است. با كمك ماهوارهها و اینترنت مرزها و دیوارهای مرئی و نامرئی فرو ریخته و دنیا به دهكده كوچكی تبدیل شده است. در این دهكده كوچك، نظامهای پیشین نابود شده و یا در حال نابودی است ونظامهای جدید با سرعتی وصف ناپذیر در حال جایگزینی است. دگرگونی در دانش، دگرگونی در نگرش، دگرگونی در رفتارها و دگرگونی در روابط انسانی و اجتماعی از دستاوردهای این دگرگونی است. آنچه در این مقاله مورد بررسی است كاربرد فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش و بررسی تأثیر آن در ابعاد گوناگون آموزشی، پژوهشی و اجتماعی است. بدین منظور، در این مقاله ابتدا پیرامون وسایل جدید اطلاعات و ارتباطات و نقش آنها در آموزش و برقراری ارتباطات اجتماعی مطالبی ارائه خواهد شد و سپس به تأثیر این فناوریها در كلاسهای درس و نقش معلمان در این رابطه میپردازد.
همچنین سعی شده است با بررسی كتب، مجلات و مقالههای اینترنتی، آخرین نتایج به دست آمده از تأثیر فناوریها در كلاسهای درس به ویژه تأثیر آنها در تغییر نقش معلمان مطالبی ارائه شود. نقش این فناوریها درچگونگی برقراری ارتباط معلم با دانشآموزان، با همتایان و با سایر افراد جامعه از جمله مطالب این مقاله است.
با توجه به نتایج به دست آمده توصیههایی برای استفاده بهتر از فناوریها برای برقراری ارتباطات اجتماعی به معلمان، مسؤولین و دست اندركاران آموزشی شده است.
مقدمه
ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال اطلاعات، احساسها، حافظهها وفكرها در میان مردم (اسمیت، 1988، ص 7). ارتباطات به معنای «تسهیم تجارب» نیز تعریف شده است. در این معنا، هر انسانی تجارب و آنچه در درون خود دارد را با دیگران در میان میگذارد. برخی از صاحبنظران ارتباطات را پدیدهای تكاملی میدانند كه به گونهی فراگردی از افراد و نظام اجتماعی كه درآن زیست میكنند، نشأت گرفته و خود به نوبه خود بر آنها تأثیر میگذارد. از طریق این جریان، انسانها و نظامهای اجتماعی تكامل مییابند، تغییر میپذیرند، خود را با شرایط منطبق میكنند، جایگزین میشوند، رشد میكنند.
ابزارهای ارتباطی وسایلی هستند كه از طریق آن انسانها به خلق، حفظ و توسعه روابط خویش با یكدیگر میپردازند. از طریق این ابزار اطلاعات، دانش و آگاهیها و حتی فرهنگها مبادله میشود. فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات از زمره وسایل ارتباطی جدید هستند كه با امكاناتی نظیر پست الكترونیكی، اتاقهای گفتگو، گروههای مباحثه، نفش عمدهای در این فرآیند به عهده دارند.
اصطلاح ”فناوری اطلاعات[1]“ جدیداً به ”فناوری اطلاعات و ارتباطات[2]“ تغییر یافته است. البته تفاوت این دو واژه از نحوه برقراری ارتباط نشأت گرفته است. واژه اول، یعنی فناوری اطلاعات به جریان یكسویه ارتباط اشاره دارد كه در این فرآیند، گیرنده و یا دریافت كننده نسبت به اطلاعات دریافتی منفعل است. واژه دوم یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات، اشاره به تعامل بین كاربر و دنیای اطلاعات دارد. بنابراین، واژه دوم به جریان دوسویه ارتباط اشاره دارد كه در این فرایند، كاربر نقش بسیار فعالی در رد و بدل كردن اطلاعات خواهد داشت. رایانه از طریق جریان فرست و بازفرست اطلاعات، توانایی مردم را برای برقراری ارتباط فوری و آسان از فواصل دور و نزدیك فراهم كرده است و از این طریق موجب تحولات شگرفی در امور گوناگون از جمله آموزش و پرورش شده است. در این مقاله ضمن اشاره به تحقیقات انجام گرفته در مورد نقش رایانهها در آموزش به نقش ارتباطی آنها توجه خاص شده است.
نقش رسانههای گوناگون ارتباطی در آموزش
در قرن نوزدهم، گسترش راه آهن و استفاده از آن به عنوان اولین وسیله ارتباطی، كمی بعد اختراع تلفن كه هر فرد میتوانست ارتباط فوری و بلادرنگ با افراد دیگر داشته و اطلاعات به راحتی و وضوح سریعاً نقل و انتقال مییافت. سپس، تلگراف، تلكس، ماشین فاكس كه امكان انتقال نوشته را از طریق شبكههای ارتباطی فراهم میكرد.
استفاده از وسائل الكترونیكی در امر برقراری ارتباط و در نتیجه آموزش از طریق آن، در اوایل سال 1900 از طریق رادیو آغاز شد. در اوایل 1924، بی بی سی (BBC) شروع به پخش برنامههای آموزشی كرد. از آن زمان تا به حال رادیو به منزله ابزاری جهت دست یابی افراد ساكن مناطق دور افتاده به آموزش مطرح بوده است.
برنامههای آموزشی تلویزیون در دهه 30 آغاز به كار كرد (1930)، 20 سال طول كشید تا برنامههای آموزشی آن به صورت محبوب و مردمی در آید، بعد از گذشت 30 سال، فناوریهای رایانهای زمان و مكان را در نوردیدند و آموزش را از كلاسهای درس به منازل ومحل كار آوردند و درسهای مجازی، دورههای مجازی و دانشگاههای مجازی پدید آمدند. در حال حاضر كاربرد گسترده از امكانات اینترنت در مدارس، نشانگر فناوریهای پیشرفته میباشد.
نقش ارتباطی اینترنت در آموزش و پرورش
امروزه، علم مرز نمیشناسد و به گوشهای از جهان تعلق ندارد. همه با هم مشغول ساختن دانشهای نو برای بهبود بخشیدن به نابسامانیهای اوضاع جهان اند. این واقعیت است كه همه جهانیان از پیشرفتهای حاصله از تلاش دانشمندان و متخصصان برای زندگی بهتر و رفاه بیشتر استفاده میكنند. بنابراین، باید در تولید وساخت دانش نیز سهمی به عهده گیرند.
بهره مندی از تجارب بدست آمده از طریق رسانهها از تكرار كارهای انجام شده و صرف وقت و سرمایه مجدد جلوگیری میكند. امروزه با كمك فناوریها، در كسری از ثانیه میتوان به تجارب اندیشمندان دست یافت. با استفاده از فناوریهای جدید، نه تنها میتوان در معرض كارهای انجام شده قرار گرفت بلكه این امكان از طریق شبكههای بین المللی وجود دارد كه در فرآیند كارهای در حال انجام به طور فعالانه مشاركت كرد. متخصصان كشورهای مختلف میتوانند در زمان مشخصی به تبادل اندیشه و نظر بپردازند و در مورد یك رویداد علمی بحث و گفتگو كنند و از این طریق به دانش جهانی دست یابند. آنچه در زیر بیان میشود، استفاده از فناوریهای آموزشی را در حرفه پزشكی نشان میدهد:
الیوت ماسیه[3]، فناور و متخصص تعلیم و تربیت، این تجربه دست اول را هنگام بازدید از «گام نخست در موفقیت و پیشرفت در یادگیری الكترونیكی» ملاحظه كرد. او در تفسیر این بازدید چنین میگوید:
هفت هزار متخصص قلب را در سالن كنفرانسی تصور كنید كه در حال مشاهده و تعامل با جراحانی هستند كه به طور همزمان مشغول عمل جراحی قلب در سه كشور مختلف دنیا (اسرائیل، ایتالیا ونیویورك) هستند. شش بیمار برای جراحی قلب دراتاقهای عمل این سه كشور در نظر گرفته شدند. در هر اتاق عمل، بین 3 تا 8 دوربین فیلمبرداری و وسایل اسكن جهت نشان دادن عمل جراحی و گرفتن تصاویر از داخل و پخش آن به صورت زنده فراهم شده است.
متخصصان قلب در اتاقهای عمل مشغول اجرای روشهای بسیار پیچیده، بالاتر از سطح استانداردهای معمول بودند. بیماران مورد عمل جراحی كه وضعیت بسیار جدی و وخیمی داشتند، همه برگه رضایت نامه را امضاء كرده بودند و در طول انجام عمل جراحی به هوش بودند.
یك دستگاه تغذیه ماهوارهای و ارتباط از طریق آن، به تماشاگران اجازه میداد تا طی انجام دادن عمل جراحی، به طور زنده با جراحان در تعامل و ارتباط باشند و كلیه عملیات را دنبال و حتی آنها را مرور و بازنمایی كنند. شركت كنندگان میزگرد، متخصصان سطوح بالای جراحی قلب بودند كه عقاید و نظرات خود را در مورد روش كار و شیوه عمل جراحی توضیح میدادند. از سوی دیگر، جراحان در اتاق عمل راجع به اینكه چه روشی را انتخاب كنند و در چه حالتی، روش انتخاب شده را متوقف خواهند كرد رأی گیری میكردند. همین كه رأیگیری در حال انجام بود، چهار صفحه پر از اطلاعات فوری و بلادرنگ در مقابل متخصصان قلب قرار گرفت. این اطلاعات به آنها كمك میكرد تا در جریان اتفاقات زمینهی كار باشند (ماسیه، 2001، ص 1)
ماسیه گزارش میدهد «واقعاً، این رویداد تجربه یادگیری بسیار قدرتمندی بود. این فرآیند از توزیع بسیار سریع دانش و اطلاعات پزشكی حمایت میكرد. خیلی سریعتر از فرآیند معمولی در چاپ اطلاعات پزشكی.»
همان طور كه در این مثال ملاحظه شد. یكی از مهمترین امتیازات فناوریهای اطلاعات و ارتباطات مشاركت جمعی در تولید دانشهای جدید از طریق برقراری ارتباطات اجتماعی است. اینترنت برای دست اندركاران آموزشی مزایای دیگری را نیز در بردارد، از جمله:
ـ ارتباط بامراكز علمی، پژوهشی سراسر كشور و دنیا و كسب مشورت و تبادل نظر با صاحبنظران و متخصصان هر رشته؛
ـ تماس سریع با كارشناسان، متخصصان و صاحبنظران سراسر كشور وسراسر دنیا در رشتههای تخصصی مربوطه از طریق امكانات گوناگون اینترنت نظیر پست الكترونیكی.
پست الكترونیكی
كاربرد گسترده ازامكانات اینترنت در حرفهها و مشاغل گوناگون، نشانگر استفاده از فناوری پیشرفته است. این فناوری نه تنها برای دست یابی به اطلاعات و دانش روز استفاده میشود بلكه در اكثر نوشتهها آدرس پست الكترونیكی نویسنده مشخص است و فرد میتواند در مورد نوشته با نویسنده آن تماس بگیرد و به بحث و گفتگو پیرامون مطالب نوشته شده بپردازد. گر چه در گذشته هم امكان تماس از طریق نامه، فاكس و تلفن وجود داشته است ولی استفاده از امكانات اینترنت این روند را بسیار تعاملی تر، آسانتر و ارزانتر كرده است. پیامی كه از طریق اینترنت فرستاده میشود، بسیار ارزانتر از فرستادن آن با وسایل ارتباطی دیگر نظیر تلفن، دورنگار و نظایر آن است. امكانات اینترنت به شخص امكان ناشناس ماندن میدهد. بنابراین، او میتواند هر سؤالی داشته باشد بدون ترس و دلهره بپرسد. گر چه ممكن است نام كاربر مشخص شود ولی ویژگیهای دیگر او نظیر سن، جنسیت، ملیت و حتی محل ارسال پیام ناشناخته میماند. برای مثال، نامهای كه از همسایگی و اتاق كناری فرستاده میشود با نامهای كه از یك كشور بسیار دور فرستاده میشود، مشابه است و تشخیص محل ارسال نامه كمتر امكان پذیر است. با استفاده از پست الكترونیكی امكان تماس با افراد سراسر دنیا وجود دارد. وجود امكان بحث و گفتگو از طریق اینترنت از دیگر امتیازات این رسانه در آموزش میباشد.
اتاقهای گفتگو
یكی از قابلیتهای اینترنت، چت یا اتاقهای گفتوگو میباشد. چت در لغت به معنای گپ زدن، صحبت دوستانه و درد دل آمده است. چت كردن یعنی ارسال پیام برای یك مخاطب یا مجموعهای از مخاطبان و دریافت پاسخ از آنها در مدتی كمتر از چند ثانیه و تكرار این عمل. محیطهای چت انواع مختلفی دارند از جمله، چتهای نوشتاری، گرافیكی، صوتی و تصویری، چتهای صوتی همانند تلفن عمل میكنند با این تفاوت كه فرد میتواند همزمان با چند نفر و یا یك نفر گفتگو كند. در چت صوتی تصویری، كلام و تصویر همزمان رد و بدل میشود. در چتهای گرافیكی، چت كنندهها علاوه بر تایپ پیام، برای خود یك تصویر گرافیكی كه معرف آنهاست، انتخاب میكنند.
در هر صورت متداولترین نوع چت، كاربرد نگارشی آن است. از این قابلیت اگر درست استفاده شود، گستره وسیعی از امكانات را در اختیار كاربران قرار میدهد. در محیطهای چت دو نوع برخورد افراد با هم وجود دارد، یكی به صورت تخصصی و دیگری عمومی. معمولاً ایرانیان علاقه مند به چت، به غیر از تعداد معدودی از اساتید و متخصصان و علاقه مندان حیطه خاصی، وارد محیطهای تخصصی نمیشوند، چرا كه از طرفی تسلط كافی به زبان انگلیسی یا دیگر زبانها را ندارند و از طرفی گرایش به برقراری روابط اجتماعی برون مرزی نیز كم است و این میتواند به دلیل نبودن اشتراكات فرهنگی و تفاوت در اولویتهای مورد علاقه در بحث، باشد.
در پژوهشی انجام شده توسط زمانی و آقاكثیری (1383) از مدارس اصفهان نشان داده است كه آموزش و پرورش هزینههای زیادی را برای بازآموزی و آموزش ضمن خدمت معلمان برای استفاده و كاربرد رایانه در مدارس هزینه كرده است. 89% از معلمان مورد مصاحبه دورههای آموزش ضمن خدمت پیرامون مهارتهای مربوط به استفاده از رایانه را گذرانده اند. 23% از این افراد از مهارتهای كسب شده در امر آموزش و پژوهش استفاده كردهاند ولی تنها 3% از این افراد تواسنتهاند از دانش كسب شده در زمینه برقراری ارتباط با همتایان و والدین استفاده كنند. این افراد معمولاً كسانی بودند كه در منزل به رایانه و اینترنت دسترسی داشتند. بنا به اظهار این معلمان، آنها در موارد معدودی از اتاقهای گفتمان برای برقراری ارتباط با دوستان خود استفاده كردهاند وبرای منظورهای آموزشی و درسی كمتر این امكانات مورد بهره برداری قرار گرفته است.
نقش معلمان در استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات
هم اكنون اهداف سنتی آموزش تغییر یافته، تنها به یادگیری بدنهی دانش و مهارتها محدود نمیشود، بنابراین وظیفه معلمان هم تغییر كرده و مشكلتر شده است زیرا آنان باید مهارتهای شناختی تركیب دانش نو و قدیم، چگونگی یادگیری دانش جدید و به كار بردن این دانش در موقعیتهای جدید را به بچهها یاد بدهند. در زمینههای اجتماعی ارتباط معلمان تنها به ارتباط با تعداد معدودی دانشآموز محدود نمیشود و آنها ناچارند برای به روز كردن اطلاعات علمی كه هر روز تازهتر و پیچیدهتر میشوند، دامنه ارتباطات اجتماعی خود را گسترش بخشند. آنها نیاز دارند كه با افراد جامعه به ویژه والدین ارتباط برقرار كنند و از امكانات جامعه و خانواده حداكثر استفاده را بنمایند. در اكثر موارد آنها دامنه روابط اجتماعی خود را از مدرسه فراتر گذاشته و با سایر همتایان خود در سراسر كشور و حتی با سایر كشورها تماس گرفته و از نظریات و تجربیات آنها در زمینههای گوناگون و برای حل مشكلات آموزشی بهره میگیرند. فناوریهای جدید زمنیه بسیاری از روابط اجتماعی را برای آنها فراهم میكنند. آنها به دانشآموزان میآموزند كه چگونه میتوانند زمینههای كار گروهی و تعاون را با كمك فناوری اطلاعات و ارتباطات بهبود بخشند. بهرهمندی از تمام امكانات بالقوهای كه در این فناوری وجود دارد شرایط و خواستههای جدیدی را از معلمان میطلبد. در مورد اهمیت این موضوع در شرایط كنونی لازم است به چند نكته در مورد آموزش توجه گردد:
جهت دریافت فایل روابط اجتماعی معلمان و دانشآموزان در عصر ارتباطات لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 6,900 تومان
برچسب ها : روابط اجتماعی معلمان و دانشآموزان در عصر ارتباطات , دانلود روابط اجتماعی معلمان و دانشآموزان در عصر ارتباطات , روابط اجتماعی , روابط اجتماعی معلمان و دانشآموزان , روابط اجتماعی معلمان , دانشآموزان , علوم اجتماعی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , نقش ارتباطی اینترنت در آموزش و پرورش , پست الكترونیكی , دانلود تحقیق , نقش معلمان در استفاده از فناوریهای اطل